wpisy

Język i dialekt. Czym się różnią?

Temat różnicy między językiem a dialektem ciągle powraca, a teraz staje się jeszcze bardziej aktualn…

Co znaczy tapet? Jaki ma związek z tapetą?

Może kojarzycie powiedzenie wziąć coś na tapet. My poznaliśmy je, kiedy ktoś zwrócił nam uwagę, że n…

Samogłoski nosowe w języku polskim. Skąd się wzięły?

Samogłoski nosowe różnią się od samogłosek ustnych tym, że w tych pierwszych strumień powietrza prze…

Czy język kształtuje rzeczywistość?

W dyskusjach dotyczących języka inkluzywnego, feminatywów i tym podobnych kwestii, często pojawia si…

Języki kontaktów domowych w Polsce

Języki kontaktów domowych w Polsce: Polski przeważa, ale różnorodność się pojawia. Języki regionalne…

Skąd się wzięło słowo jeż?

O jeżyku 10 listopada obchodzimy dzień jeża. Wybór daty jest dość paradoksalny, gdyż o tej porze rok…

Francja debatuje nad zakazaniem języka inkluzywnego

Czy język inkluzywny wyklucza? Jak wygląda podejście do języka inkluzywnego we Francji? Gdy w Polsce…

Muzyka jako narzędzie rewitalizacji języków ginących 

Języki świata giną. Departament Spraw Ekonomicznych i Społecznych ONZ zakłada, że aż 95% z nich może…

Sufrażystka, wyborczyni

Co konto językowe może powiedzieć o wyborach? Po pierwsze, chcemy zaprezentować wam pewien feminatyw…

Prestiż i piękno w języku. William Labov

Prestiż i piękno w języku. Co William Labov, ojciec socjolingwistyki, miałby do powiedzenia na ten t…

Kiki i buba. Ikoniczność dźwięków

Kiki i buba. Spójrzcie na dwa kształty na pierwszym slajdzie. Który z nich to kiki, a który buba? Je…

Język fiński przyjazny dla użytkownika

W tym wpisie dowiesz się, czym jest język fiński przyjazny dla użytkownika, czym się różni od innych…

Dwujęzyczność. Kim jest osoba dwujęzyzna?

Czym jest dwujęzyczność? Kto jest dwujęzyczny? Czy dzieci dwujęzyczne uczą się języka wolniej niż je…

Niepisane zasady konwersacji: maksymy Grice’a

Wszyscy trzymamy się pewnych niepisanych zasad konwersacji, czy tego chcemy, czy nie. Zasady te nazy…

Czy język hiszpański wszędzie brzmi tak samo? | #R2

W tym odcinku rozmawiamy podkastu rozmawiamy o języku hiszpańskim. Naszą gościnią jest Agnieszka Bur…

Skąd pochodzi słowo zwierzę?

Skąd pochodzi słowo zwierzę? To zależy o języka! Czy zwierzę ma duszę? Patrząc przez pryzmat języka,…

Nazwy muzułmańskich świąt i spółgłoski emfatyczne

Nazwy muzułmańskich świąt mogą pokazać specyficzne elementy języka arabskiego! Szczególną uwagę pośw…

Prejotacja a polskie słowa na „a”

Ile jest w języku polskim słów na samogłoskę a, które nie są zapożyczeniami (tzn. wywodzą się z pras…

Karpatyzmy

Jak to się stało, że góral z Polski, Ukrainy czy Słowacji może wiedzieć, co oznaczają rumuńskie brân…

Etymologia słowa kapibara

Znacie takie sytuacje, że sprawdzacie etymologię jakiegoś słowa i potem spędzacie kilka godzin wczyt…

Fiński, meänkieli, kweński – ten sam język?

Dzisiaj zabieram was na daleką północ, a opowieść będzie dotyczyć trzech języków. A może dialektów? …

Język białoruski

Według Biełstatu (białoruskiego odpowiednika GUS-u), według spisu powszechnego z 2019 roku, populacj…

Prorokini – feminatywy w Biblii

Debata o feminatywach w polskim często odnosi się do historii i do innych języków. Z okazji Dnia Kob…

Etymologia pielmieni

Ostatnio pojawił się u nas wpis o języku udmurckim. Z racji geograficznego oddalenia oraz czynników …

Język udmurcki

Język udmurcki (inaczej wotiacki, nazwa własna: udmurt kył) – to język z gałęzi permskiej grupy ugro…

Najpopularniejsze błędy językowe w internecie

Jak my to kochamy. Co roku możemy sobie popatrzeć na najpopularniejsze błędy i napawać się widokiem …

Język ojczysty w Szwecji to nie szwedzki

Kiedy w Szwecji dyskutuje się na temat języka ojczystego, bardzo rzadko dyskusja ta dotyczy szwedzki…

Dzień języka ojczystego

21 lutego obchodzimy Dzień Języka Ojczystego (International Mother Language Day). W Polsce tego dnia…

Język kurdyjski na protestach w Iranie

We wrześniu 2022 roku w Iranie młoda kobieta została śmiertelnie pobita przez policję obyczajowę za …

Język kotów

Wielu ludzi wierzy, że koty się z nami komunikują i rozumieją. Niektórzy twierdzą też, że rozpoznają…

Czy istnieje tylko jedna poprawna polszczyzna?

Poprzedni wpis na temat dyskryminacji językowej wywołał sporą dyskusję. Dlatego uważamy, że należy k…

lingwicyzm
Lingwicyzm, czyli dyskryminacja językowa

Internet jest medium, które pozwala ludziom o różnym pochodzeniu, wykształceniu i wieku uczestniczyć…

Języki saami

Kto posługuje się językami saami? Saamowie, czyli rdzenna ludność zamieszkująca północne krańce Norw…

Język językowi nierówny

Język językowi nierówny. Dlaczego? Zakłada się, że na Ziemi jest od 5000 do 7000 języków. Dlaczego u…

Alfabet języka śląskiego

Język śląski można zapisywać kilkoma alfabetami. Poniży wpis prezentuje śląski alfabet, czyli najpop…

Jak brzmi język śląski?

Różnice regionalne na Śląsku są wciąż bardzo żywe. Dialektolodzy wyróżniają od ośmiu do dziesięciu g…

Śląski – język czy gwara?

Dziś mamy dla was wpis o śląskim, w którym skupiamy się na dwóch kwestiach: gdzie się mówi…

Nie ma takiego słowa

„Nie możesz tak mówić, to słowo nie istnieje.”„Nie ma takiego słowa.” Na pewno często zdarzało się w…

Dzień języka hebrajskiego

Bohaterem dzisiejszego wpisu jest język hebrajski. Wpis opowiada o obchodach Dnia Języka Hebrajskieg…

Panini, czyli pierwszy językoznawca

Kiedy wyszuka się w internecie słowa „Panini”, najpierw wyskoczą nam zdjęcia kanapek. Jednak nie o k…

Niemieckie słowo roku

Niemiecki konkurs na słowo roku pokazuje jakie wydarzenia (często reformy i inne polityczne) budziły…

Angielskie słowa roku 2022

Angielskie słowo roku: w tym artykule prezentujemy wam słowa roku wytypowane przez największe angloj…

Spółgłoska nosowa tylnojęzykowo-miękkopodniebienna

Dla niektórych może być to oczywistość, a dla innych zaskoczenie, że w języku polskim mamy więcej dź…

Proces wydawniczy publikacji naukowej

Samo napisanie artykułu naukowego jest już sporym wyczynem, ale oczywiście to dopiero pierwszy etap …

Lotowstyd i hyggerasizm – skandynawskie słowa roku

Zbliżający się koniec roku oznacza wszelkiego rodzaju podsumowania. Jakiej muzyki słuchaliśmy? Jakie…

Skąd się wzięło „Młodzieżowe Słowo Roku”?

Dziś pojawiła się lista pierwszych słów nominowanych do tytułu „Młodzieżowe Słowo Roku PWN”. Pewnie …

Język fiński, czyli dwa języki w jednym

Często poruszamy temat normy językowej języka polskiego, czy to w temacie błędów, czy w kontekście d…

Jak mówić: Romowie czy Cyganie?

Słowo Rom, Romowie – wywodzi się z języka romskiego i w odróżnieniu od słowa „Cyganie”, jest własną …

Wywiad psychologiczno-psychiatryczny PL-UA

Dziś, w związku ze Światowym Dniem Zdrowia Psychicznego, chcemy przypomnieć wam o tym, że na na…

Do czego przydają się pseudosłowa?

Jak się bada język? Pseudosłowo, bezsensowne słowo, słowo nieistniejące… to jednostka mowy lub tekst…

polski język migowy
Języki migowe

Języki migowe

Hen, hen daleko – czyli o szwedzkim neutralnym zaimku osobowym

Autorka: Alicja Kiełpińska. Popularnie kojarzona z IKEĄ, cynamonowymi bułkami i dobrobytem Szwecja j…

Czy można ufać autorytetom?

Problem zaczyna się wtedy, gdy autorytety przestają przekazywać wiedzę, a zaczynają poglądy. W najgo…

Stygmatyzacja gwary

Co skłoniło mnie do napisania o postrzeganiu gwary i jej wpływów na język polski? Wpis ten jest insp…

Gwara poznańska

Tak zwana "gwara poznańska" to lokalny wariant języka polskiego, powszechny wśród niektórych mieszka…

Premierka

Premierka, czyli żeńska forma słowa premier. W tym wpisie rozprawiamy się z mitem tego, że feminatyw…

Lub czy albo?

Na co dzień często używamy słów "lub" oraz "albo" zamiennie, jednak technicznie rzecz biorąc mogą zn…

Nowa odsłona portalu

To już rok odkąd pojawił się nasz pierwszy instagramowy wpis! Od tego czasu pojawiło się tu ich pona…

Jabłko czy japko?

Dyskusja o wymowie słowa „jabłko” trwa już od dawna. Ostatnio w Gazecie Wyborczej pojawi…

W Ukrainie, do Ukrainy

Gdy w 2021 roku na naszym koncie pojawił się wpis propagujący konstrukcję „w Ukrainie”, …

Wziąść czy wziąć?

Chyba każda osoba spotkała się kiedyś z narzekaniem na słowo wziąść. Forma ta nazywana jest najczęst…

Czy indyk pochodzi z Indii?

Jedna z osób z redakcji była ostatnio na konferencji językoznawczej w Portugalii. Poza nowinkami ze …

Język neutralny płciowo

Język neutralny płciowo to język, w którym unika się różnicowania ze względu na płeć. Taki język ma …

Tęcza czyli łuk na niebie

okazji Miesiąca Dumy LGBT+ przygotowali/łyśmy dla Was wpis o znaczeniu symbolu tęczy oraz o etymolog…

Nowomowa

Nowomowa stanowi próbę ustawienia słowami i konstrukcjami językowymi sposobu myślenia podporządkowan…

Uzasadnienie i przyczyna

Z uzasadnieniem mamy do czynienia, gdy podajemy racje lub argumenty za jakimś poglądem lub działanie…

Język perski

Z czym Wam się kojarzy Persja, Iran, Afganistan? Co poza dywanami i kotami perskimi dotarło stamtąd …

Czym jest „sceniczne ł”?

Można wierzyć lub nie, ale wymawiane tak jak teraz, czyli jako [w], nie zawsze było obecne w języku…

Ruski, rosyjski, ukraiński

Rosyjska narracja o nieprzerwanej ciągłości i nadrzędności języka rosyjskiego to w dużej mierze konk…

Słowa-pułapki

Polski i ukraińskie dzielą wiele słów. Zdarzają się wśród nich również słowa-pułapki (false-friends)…

W Ukrainie

Z zasady w odniesieniu do państw w językach rosyjskim, ukraińskim i polskim używamy przyimka „…

Arabizmy

Większość osób kojarzy, że takie słowa jak islam i szyizm pochodzą z arabskiego, gdyż są bezpośredni…

Jakie warstwy ma język?

Językoznawstwo można podzielić na kilka sposobów. W poście prezentujemy różne dyscypliny lingwistyki…

Jak feminatywy utrzymują język polski?

Jednym z gwarantów przetrwania języka jest jego dostosowywanie się do zmieniającego się świata. Słow…

Paradoks kłamcy

Jak rozwiązać paradoks kłamcy? Paradoks kłamcy a kwestie językowe. Czym jest paradoks kłamcy? Co par…

Językowy relatywizm a postrzeganie koloru

Koncepcja językowego relatywizmu dotyczy relacji między językiem a myśleniem (czy i jak język wpływa…

Czemu jeden rok, ale dwa lata?

Od mówienia do określenia czasu Zastanawiało was kiedyś, czemu jeden rok, ale dwa lata? Roki sądowe …

Jidyszyzmy w polskim

Słowa, które przeszły z jidysz do polskiego, to jidyszyzmy. Ale… nie tylko jidysz miał wpływ na po…

Język jidysz w Polsce

Jidysz, podobnie jak w przypadku innych języków żydowskich wyodrębnił się, gdy społeczności żydowski…

Ochrona czy służba zdrowia?

Narodowy Bank Polski wyemitował 15 grudnia 2021 r. srebrną monetę kolekcjonerską z napisem: Dziękuje…

Dlaczego warto mówić „w Ukrainie”?

Często słyszymy, że coś jest niepoprawne albo trzeba jakoś mówić, bo tak jest w słowniku. Ale czy za…

Młodzieżowe słowo roku

Już wszyscy wiemy – w tym spece od marketingu – że Młodzieżowym Słowem Roku został wybrany „śp…

Język, nacjonalizm, naród

Język, nacjonalizm, naród: działania ruchów nacjonalistycznych są ściśle powiązane z powstawaniem no…

Filozofia, cynizm, miłość platoniczna

Filozofia, cynizm, miłość platoniczna to koncepcje, których rodowód sięga starożytnej Grecji. No moż…

Czym jest przejęzyczenie?

Lapsus językowy Przejęzyczenie, czyli pomyłka, która pojawia się w mowie mimowolnie, niezależnie od …

Ksiądz, ksieni, księżka

Ksiądz znaczy… król? Historię słowa można wywieść od praindoeuropejskiego *ǵenh₁- (“rodzić, po…

Język jako system znaków

Język jest systemem, to znaczy, że jego znaki tworzą uporządkowany zbiór (reguły łączenia znaków) – …

Czy angielski skolonizował cały świat?

Czy rzeczywiście angielski jest językiem używanym na całym świecie? Ucząc się go w szkole, oglądając…

nazwa szachów
Skąd się wzięła nazwa szachów?

Historia szachów Pierwsza gra szachowa pojawia się w Indiach w VI wieku. Nosi nazwę czaturanga (sans…

Walia, Włochy i orzechy włoskie…

Walia, Włochy i orzechy włoskie… wszystkie nazwy mają wspólną historię. Juliusz Cezar Zaczyna się on…

Co jeszcze przypłynęło z języka nahuatl?

Czekolada, aksolotl, kojot, awokado… – to zapożyczenia z języka Azteków nahuatl, ale to nie jedyna r…

Kim jest uchodźca?

Kim jest uchodźca? Uchodźca to osoba, która uciekła z kraju swojego pochodzenia z powodu uzasadnione…

Międzynarodowy alfabet fonetyczny IPA

Wiecie czym jest IPA? Na pewno choć część z was doskonale zdaje sobie sprawę, że nie chodzi o rodzaj…

Inkluzywne i ekskluzywne języki

Słyszał_ś kiedyś o inkluzywnych i ekskluzywnych zaimkach osobowych w języki austronezyjskich? W języ…

język maoryski
Te Reo Maori: język maoryski

Język maoryski (Te Reo Māori) jest rdzennym językiem Nowej Zelandii (Aotearoa). To najbardziej wysun…

Włanczać

„Włączać” jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych słów w języku polskim. Dziś przyjrzymy się, czy…

Stan wyjątkowy

Stan wyjątkowy to nadzwyczajny stan państwa, który polega na zawieszeniu obowiązywaniu pewnych praw …

Samogłoski nosowe w języku polskim

Czy współcześnie mamy w języku polskim samogłoski nosowe? Nie do końca. Samogłoski „ą” i „ę” we wspó…

Czym jest preskryptywizm?

Preskryptywista odmienia „błąd” przez wszystkie możliwe przypadki, orzekając, co nim jest, a co nie.…

Języki Afganistanu

Dominujące języki Afganistanu to paszto oraz dari. Wśród innych języków Afganistanu znajdziemy uzbec…

archiwum: wszystkie wpisy